Heemkunde

Wat is Heemkunde?
Heemkunde is de kennis, het onderzoek en het vastleggen van het heden en verleden van het heemgebied, de eigen streek, de eigen woonomgeving en de daar wonende mensen. Het onderzoek wordt gedaan vanuit zoveel mogelijk gezichtspunten.
Tot het begrip heemkunde behoren onder andere de geschiedenis, het dialect, het landschap, de bodem en de ruimtelijke ordening. Kortom, alle sporen uit het verleden die mensen waardevol vinden om te bewaren.


Het Heemgebied
Het heemgebied van de vereniging Heemkundekring “Onsenoort” bestaat uit de huidige gemeente Heusden en het kerkdorp Bokhoven. De naam “Onsenoort” is afkomstig van het voormalige kasteel wat op de huidige locatie van de voormalige abdij Mariënkroon heeft gestaan.

Houd de pijl boven een plaatsnaam en krijg daarover meer informatie.
Klik op een plaatsnaam en u ziet een afbeelding van de plattegrond rond 1868.

Doel
Het doel van de vereniging is het bevorderen van de belangstelling voor heemkunde. Om het doel gestalte te geven organiseren wij activiteiten als lezingen, cursussen, excursies, tentoonstellingen en andere evenementen.
Hierbij zijn vele vrijwilligers uit onze ledenkring betrokken, vaak georganiseerd in werkgroepen. In het tijdschrift “Met Gansen Trou” (MGT) worden elke maand interessante artikelen over onze regio gepubliceerd.
Met het mededelingen- en informatieblad “Plekbord” houden wij onze leden op de hoogte van actuele ontwikkelingen. Daarnaast worden regelmatig boeken uitgegeven die verder op bepaalde thema’s uit onze streek ingaan. Daarnaast onderhouden wij goede relaties met de Gemeente en andere organisaties en dienen zo nodig van advies.

Geschiedenis van de Heemkundekring
De Heemkundekring “Onsenoort” werd in 1943 opgericht door vijf Nieuwkuijkse jeugdleiders in samenwerking met vijf cisterciënzers van abdij “Mariënkroon”. In 1945 hield de vereniging op te bestaan, toen vier van de vijf initiatiefnemers uit de streek vertrokken.
In 1947 werd de kring heropgericht door de paters dr. Pascalis Vermeer en Tarcisius van Schijndel. Zij werden voorzitter en secretaris en bleven dat tot aan hun dood in 1991 en 1992. De abdij was en is het centrum van alle activiteiten en met name pater Tarcisius was jarenlang bijna volledig vrijgesteld van het heemkundewerk. In 1951 werd onder redactie van beide paters het tijdschrift “Met Gansen Trou” in het leven geroepen, het tweede heemkunde kringperiodiek van Brabant in die tijd. Tot 1975 was het uitgeven van dit tijdschrift, dat op de abdij werd gedrukt, vrijwel de enige activiteit van de kring.

In 1975 werden nieuwe statuten opgesteld en de vereniging werd toen een echte heemkundekring, met naast het maandblad Met Gansen Trou” allerlei andere activiteiten zoals excursies, lezingen, tentoonstellingen en fietstochten. Dit leidde tot een veel grotere rol van de overige bestuursleden en de vrijwilligers in het heemkundig werk.

Na de dood van beide paters werd in overleg met het abdijbestuur de middeleeuwse kasteeltoren met medewerking van de kring gerenoveerd en gerestaureerd, waarna de bovenste verdieping en de zolder van de toren als eigen werkruimte aan de vereniging ter beschikking werden gesteld.

De Heemkundekring “Onsenoort” is na meer dan zeventig jaar nog steeds van grote betekenis voor de streek en zelfs daarbuiten.

Fiscaal
De vereniging hanteert geen BTW-verrekening.